دندان قروچه ، راههای کنترل و درمان
دندان قروچه ، راههای کنترل و درمان
در نوشته پیشین در خصوص رابطه استرس با پارافانکشن صحبت کردیم و با مشکلاتی مانند دندان قروچه (براکسیزم) و نیز کلینچینگ آشنا شدیم و دیدیم که اینگونه مشکلات با منشا اعصاب و روان چگونه سبب بروز مشکلات دندانی، مفصلی و عضلانی می شوند. در این نوشته بحث را به سمت روشهای کنترل و درمان این مشکلات به پیش خواهیم برد.
منشا مشکل کجاست؟
در طول زندگی روزانه با مشکلات و شرایطی رو به رو هستیم که اصطلاحا به آنها شرایط استرس زا گفته می شود. همانطور که قبلا توضیح دادیم این شرایط استرس زا ممکن است از درگیری های کاری و اداری تا بوق زدن های ماشینها و ترافیک ،اختلافات و جر و بحث با همسر ویا اخبار زلزله در فلان کشور ، متغییر باشد. به هر صورت هر یک از این رویدادها سبب افزایش شارژ الکتریکی در سلولهای عصبی مغز ما خواهد شد. شب و در هنگام خواب عمیق ،مغز برای تخلیه این شارژ اضافی و نامطلوب اقدام میکند و این تخلیه شار به شکلهای گوناگونی خود را بروز می دهد. مثلا افرادی که در خواب به شدت دست و چای خود را به اطراف پرتاب می کنند ،یک نمونه از این موارد هستند. یک شکل رایج تخلیه شارژ مغزی بصورت دندان قروچه کردن می باشد. فرد در حال خواب عمیق شروع به ساییدن دندانها به یکدیگر میکند و این سایش گاهی آنقدر شدید است که صدای آن توسط افرادی که در مجاورت فرد خوابیده اند شنیده می شود. چنانچه فرد واجد یک تداخل در روابط دندانی خود باشد غالبا این دندان قروچه تشدید شده و در شرایط وجود تداخلات -یا همان اینترفرنس ها- آسیب های ناشی از پارافانکشن نیز افزایش می یابد.
تکرار مداوم این شرایط به تدریج سبب ساییدگی شدید سطوح دندانی در فرد مبتلا خواهد شد و علاوه بر اینها دردهای مزمن و حتی گاها درد حاد عضلانی در ناحیه صورت و گردن و همچنین آسیب به مفصل گیجگاهی – فکی ،از عوارض ادامه این مشکلات می باشد.
ساییدگی شدید سطوح دندانی ناشی از پارافانکشن
راههای درمان دندان قروچه
برای رفع مشکل براکسیزم و پارافانکشن باید ابتدا علل بروز را بررسی و مرتفع نمود. مهمترین عامل ایجاد مشکل استرس و اضطراب میباشد. پس قدم اول ما شامل مشاوره با متخصصین اعصاب و روان ،برای شروع دارو درمانی و یا مشاوره تخصصی و برنامه هایی مانند روانکاوی و رفتار درمانی خواهد بود. در کنار درمانهای رایج برای کنترل استرس و اضطراب، روشهایی مانند هیپنوتیزم درمانی هم میتواند مورد استفاده قرار گیرد و دیده شده است که استفاده از هیپنوتیزم درمانی در این موارد می تواند تا حد زیادی به کاهش تنشهای روحی در فرد بیمار کمک نماید.
همزمان با روان درمانی، قدم بعدی شامل بررسی روابط دندانی و رفع تداخلات و اصلاح اکلوژن درفرد میباشد. اگر بخواهیم کمی تخصصی صحبت کنیم در این موارد سعی میکنیم نوع اکلوژن فرد را به سمت کانین رایز یا گروپ فانکشن قدامی هدایت نماییم. این بدین معنی است که فرد در هنگام جویدن و یا سایش دندانها روی هم، در حرکات طرفی تماس بیشتری را روی دندانهای نیش خود داشته باشد و در سمت عمل کننده دندانهای کمتری دخیل شوند. این کار سبب ارسال سیگنالهای کمتری از ریشه دندانهای آسیا به سمت مغز شده و در نتیجه مغز نیز سیگنالهای کمتری را برای فعال سازی عضلات جونده ارسال خواهد کرد و مجموع این شرایط سبب استراحت بیشتر عضلات جونده و کاهش درد و حساسیت آنها خواهد شد. در این مرحله شروع لیزر درمانی بصورت یک روز در میان نیز با استفاده از مزایای لیزر کم توان در جهت افزایش سرعت ترمیم عضلات و رفع اسپاسم و گرفتگی عضلانی بسیار مفید خواهد بود. اما تمامی موارد فوق زمانی به نتیجه خواهد رسید که مهمترین بخش درمان انجام بگیرد و این بخش مهم ساخت و استفاده از نایت گارد می باشد.
نایت گارد و انواع آن
نایت گارد، به وسیله ای گفته میشود که برای محافظت از دندانها در برابر فشارهای ناشی از پارافانکشن های شبانه ساخته میشود. همانطور که در تصاویر مشاهده می فرمایید این وسیله شفاف بوده و سطوح جونده را پوشش میدهد و در اغلب موارد برای فک بالا ساخته شده و مورد استفاده قرار میگیرد.
نایت گارد سه نوع است. انواع نرم، سخت و نیز نوع هیبرید. درواقع نوع هیبرید خود نوعی نایت گارد سخت است که بخشهایی از آن برای راحتی بیماران از مواد نرم ساخته می شود ولی در کل همان کاربرد نایت گارد سخت را دارد.
نایت گارد نرم
این نوع نایت گارد، در مواردی که بیمار علامت دار نشده و شدت پارارفانکشن بیمار کمتر بوده و یا احتمال وجود پارافانکشن مطرح می باشد مورد استفاده قرار میگیرد. برای تهیه این وسیله دندانپزشک از فک بالای بیمار قالبگیری میکند و قالب تهیه شده در لابراتوار برای ساخت نایت گارد نرم مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که از نام این وسیله پیداست، جنس مورد استفاده برای ساخت آن نرم است و به راحتی در دهان بر روی دندانها سوار شده و تحمل آن نیز قالبا راحت می باشد. بیمار شب هنگام و پیش از خواب نایت گارد نرم را روی دندانها قرار داده و سپس به خواب می رود. در صورت بروز حرکات پارافانکشن و یا دندان قروچه در طول شب، فشار های وارده بر دندانها توسط نایت گارد نرم خنثی می گردد و بدین سان مانع از بروز صدمه به ساختار دندانها می گردد.
نایت گارد نرم و نحوه قرار دادن آن بر روی دندانها
نایت گارد سخت
این وسیله از نظر کلی شبیه نایت گارد نرم است ولی از جنس سخت و غیر قابل انعطافی ساخته می شود. این وسیله در درمان بیمارانی که داراری پارافانکشن شدید و علامت دار هستند مورد استفاده قرار میگیرد. نایت گارد سخت دارای یک رمپ بر روی دندان نیش است که در حرکات پارافانکشن ،تماس را بر روی دندان نیش هدایت کرده و سبب خنثی شدن فشارها شده و نیز عضلات جونده را در حالت استراحت و حداقل فشار قرار میدهد.
نایت گارد سخت
نایت گارد سخت مزایای بیشتر از نظر درمانی نسبت به نایت گارد نرم دارد ولی عادت کردن به استفاده از آن کمی بیشتر زمان خواهد برد و ممکن است در اوایل استفاده بیمار با آن احساس راحتی نداشته باشد. به همین دلیلی برخی دندانپزشکان اقدام به استفاده از نایتگارد هیبریدی به جای نایت گارد سخت می نمایند. البته نوع هیبریدی راحتی بیشتری را برای بیماران به همراه دارند ولیکن ساخت آنها نیاز به لابراتوارهای پیشرفته تر و با تجربه بالا وطبیعتا هزینه بالاتری دارد. با توجه به اینکه نایت گارد بسته به قدرت و شدت پارافانکشن بیماران به کرات دچار فرسایش می شوند و نیاز به ساخت مجدد آنها همواره مطرح است ،دندانپزشکان بیشتر ترجیح میدهند که بیماران از همان ابتدا خود را به استفاده از نایت گارد سخت عادت دهند.
نکاتی در استفاده از نایت گارد ها
- نایت گارد می بایستی با تجویز دندانپزشک و تحت نظارت او ساخته و مورد استفاده قرار گیرد. انواع حاضری نایت گارد ها که در برخی داروخانه ها بصورت تجاری به فروش می رسد غالبا فاقد تطابق و کیفیت لازم بوده و استهلاک سریع تری دارند و استفاده از آنها پیشنهاد نمی گردد.
- نایت گارد خود را همواره تمیز نگاه داشته و ظرفی را برای نگهداری آن استفاده کنید که تهویه کافی داشته باشد.
- قبل از پوشیدن نایت گارد حتما برنامه بهداشتی خود شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را فراموش نکنید.
- استفاده از نایت گارد تنها محدود به شب ها و هنگام خواب نیست. در افرادی که در طول روز نیز در شرایط استرس زا دندانهای خودرا روی یکدیگر فشار داده ویا می سایند، استفاده از نایت گارد در طول روز هم پیشنهاد می گردد.
- در صورت سوراخ شدن و شکستن نایت گارد بلافاصله با مراجعه به دندانپزشک نسبت به تعویض آن اقدام فرمایید. در نظر داشته باشید که وظیفه نایت گارد محافظت از دندانهای شماست و شکستن و استهلاک وظیفه ذاتی نایت گارد است. پس در تعویض آن خساست و تاخیر نکنید.
- توجه کنید که درمانهایی مانند هیپنوتیزم تراپی ویا لیزر کم توان، در کنار استفاده از نایت گارد می توانند موثر و کارامد باشند. اما استفاده ازاین درمانها صرفا به عنوان درمان کمکی مطرح بوده و الزامی نیست. در صورتی که استفاده از نایت گارد و مراجعه به پزشک اعصاب و روان در خط اول اقدامات درمانی قرار دارند.
- یکی از مهمترین عوامل ایجاد استرس و پارافانکشن ،نداشتن خواب منظم میباشد. بنابراین شرایط خواب راحت را برای خود فراهم کنید. اگر در اوایل استفاده ، نایت گارد ،مانع خوابیدن شما بود، آن را خارج نموده و شب بعد از دوساعت قبل خواب آن را در دهان قرار دهید و تا هر زمانی که میتوانید استفاده کنید و هر جا باز هم احساس کردید که مانع خوابیدن شماست آن را خارج کنید. حتی پیشنهاد میشود در این موارد در طول روز هم چند ساعتی را با نایت گارد در دهان خود سپری کنید. پس از مدت کوتاهی با این شیوه دهان شما به وجود نایت گارد عادت خواهد کرد و خواهید توانست با وجود نایت گارد به راحتی به خواب بروید. هرگز نباید خواب راحت را فدای استفاده مصرانه از نایت گارد نمود چرا که سبب تشدید پارافانکشن خواهد شد.
- در پایان خاطر نشان میکنیم که در اغلب موارد و بالاخص موارد علامت دار ،پارافانکشن قابل درمان شدن کامل نیست چرا که منشا آن استرس و اضطراب شماست. استفاده از نایت گارد و اقدامات مشابهی که ذکر گردید تنها از شدت علایم خواهند کاست و آسیب های ناشی از پارافانکشن را به حداقل می رسانند که البته بسیار هم مهم است و پیگیری آن برای شما با ارزش خواهد بود. لیکن یگانه راه خلاص شدن همیشگی از استرس و پارافانکشن، شامل رها کردن شغل پر استرس، رها کردن همسر استرس زا، فرار از محیط شلوغ شهر و پناه بردن به طبیعت و زندگی ساده و بی استرس در یک روستای زیبا میباشد. اگر میتوانید، اقدام نمایید و در غیر این صورت همین امروز اقدامات درمانی و محافظتی در برابر پارافانکشن را با هماهنگی دندانپزشک با تجربه ای آغاز فرمایید!
توجه
برداشت واستفاده از مطالب و مقالات این سایت با ذکر منبع مجاز میباشد.
بیشتر بخوانید…
لطفا ما را در اینستاگرام نیز دنبال فرمایید
کلمات کلیدی
دندانپزشک – دندانپزشکی – دندانپزشکی دیجیتال – دندانپزشکی زیبایی – دندانپزشکی ترمیمی – لمینت سرامیکی – لامینت سرامیکی – لامینت دندان – هینوتیزم – هیپنوتیزم در دندانپزشکی – کرمانشاه – کرمانشاهی – دندانپزشکان کرمانشاه – عصب کشی – اندودانتیکس – درمان ریشه دندان – پروتز ثابت – روکش دندان – ایمپلنت فوری – دکتر افشین کاوسی – دکتر هاوش غارتی – لیزر در دندانزشکی – کاربرد لیزر در دندانپزشکی – جراحی لثه با لیزر – معنای لیزر – لیزر دایود – بایولیز – دندانپزشکی مدرن – جراحی لثه – جراحی دندان عقل – دندان عقل نهفته – جرمگیری دندان – بلیچینگ – سفید کردن دندان – زیبایی دندان – طراحی لبخند – طرح لبخند – جراحی تحت هیپنوتیزم – دندانپزشکی با هیپپنوتیزم – مدیریت مطب و کلینیک – دکتر کاظم آشفته یززدی – دکتر سیدمهدی جعفری – ایمپلنت دندان – کاشت دندان – جایگزینی دندان – ایمپلنت هدایت شده – ایمپلنت دیجیتال – نیودنت – اشترومن – کیت جراحی ایمپلنت – کامپوزیت ونیر – ونیر دندان – اینلی – اونلی – اورلی – ترمیم دندان – ترمیم همرنگ دندان – ترمیم سفید رنگ دندان – ترمیم دندان با کامپوزیت – ترمیم طبیعی دندان – آمالگام – تعویض آمالگام – طاق بستان – دندانساز – دندانساز تجربی – دندانپزشک تجربی – هنر دندانپزشکی – علم و هنر دندانپزشکی – لابراتوار دندانسازی – تکنسین دندان – تکنسین دندانپزشکی – دستیار دندانپزشک-ویروس کرونا – بیماری کرونا-جهش کرونا – کرونا و دندانپزشکی- کویید ۱۹ و دندانپزشکی – کنترل عفونت در دندانپزشکی – مطب دندانپزشکی زیبا – مطب دندانپزشکی شیک – معماری مطب دندانپزشکی – پرینتر سه بعدی – روکش موقت – نایت گارد – دندان قروچه – براکسیزم – ناهنجاری فک و صورت – ارتودنسی شفاف – الاینر شفاف – ترمیم کامپوزیت خلفی – بیماریهای لثه – بیماریهای دهان- کامپوزیت دندان – دوکتور ددان – کرماشان – بیمه دندانپزشکی – دپیگمانتاسون لثه – کدکم – سینوس لیفت – پیوند استخوان – جراحی ایمپلنت – ایمپلنتولوژی – بوی بد دهان – کیست دندان – دندان درد – آموزش بهداشت دهان کودکان – بهداشت اطفال – مسواک کودکان – دندان شیری – پرینتر سه بعدی – روکش موقت – dental laminates – smile -Kermanshah – kermanshah dentist – kermanshah dentistry office -تببیض الاسنان – زراعت الاسنان فی ایران – فنیز الترکیبیات کرمانشاه – طبیب الاسنان ایرانی -زراعت الاسنان فی یوم واحد ایران – دندانپزشک خوب کرمانشاه – رزین کامپوزیت – مواد دندانپزشکی با کیفیت – طراحی لبخند دیجیتالی – اموزش اگزوکد – طراحی در اگزوکد –
دکتر افشین کاوسی
دندانپزشک
فارغ التحصیل دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران