دکتر افشین کاوسی

دندانپزشکی وتکنولوژی قسمت اول اپکس فایندرها

 

در یک سری از مقاله ها به معرفی تکنولوژی هایی که دندانپزشکی را متحول نمودند خواهیم پرداخت تا شما هم به اختصار با آنها آشنا شوید و کاربرد آنها را در دندانپزشکی روز دنیا دریابید. در این مقاله ها سعی میکنم که تا حد ممکن مسایل را به زبان ساده و همه قهم مطرح کنیم که همه مخاطبان بتوانند از این مطلب استفاده کنند.به امید اینکه برای شما مفید واقع گردد.قسمت اول این مجموعه میپردازد به معرفی اپکس فایندر ها.

معرفی اپکس فایندرها

برای اینکه با نحوه کارکرد این دستگاه آشنا شونید، ابتدا پیشنهاد میکنم که مقاله مرتبط با اشنایی با اندودانتیکس یا عصب کشی دندان را که در همین سایت قبلا قرار دادیم مطالعه فرمایید تا با اصطلاحات رایج آن بیشتر اشنا شوید. برای دسترسی به این مقاله روی این لینک کلیک کنید.

 

 

 

در عمل عصب کشی دندان یا همان اصطلاح درست تر، اندودانتیکس و یا درمان ریشه، تعیین و یا بدست آوردن اندازه و طول ریشه دندان اهمیت حیاتی دارد.با توجه به اینکه ریشه دندان با چشم دیده نمیشود و در داخل استخوان قرار گرفته است، تعیین طول ریشه همواره از اهمیت کلیدی برخوردار بوده است. به همین دلیل روشهای گوناگونی در تاریخ دندانپزشکی توسط دندانپزشکان برای تعیین طول ریشه دندان بکار گرفته شده است که ابتدا و بطور خلاصه بدانها می پردازیم.

1-استفاده از حس لامسه : در این روش دندانپزشک با وارد کردن فایل یا همان وسیله های سوزنی شکل مخصوص به داخل کانال دندان،سعی میکند با استفاده از حس لامسه خود شکل داخلی کانال و محل سوراخ انتهایی آن را حدس بزند و از این طریق طول کانال را محاسبه نماید. با توجه به تنوع آناتومی ریشه دندانها متاسفانه در اکثر موارد این روش با خطاهای بعضا فاحشی همراه بوده که در نهایت میتواند منجر به شکست درمان گردد و این روش به عنوان روش تعیین طول کانال امروزه به کلی منسوخ گردیده است. (هر چند به شخصه دیده ام بزرگوارانی را که همچنان بر تجربه خود در این عمل اصرار دارند و با پیشرفت تکنولوژی و روشهای مطمین تر ، هنوز به استفاده از روشهای ناکارامد قدیمی ابرام می ورزند.)

 

 

 

فایل های دستی اندودانتیکس

 

 

 

2-توجه به واکنش بیمار: در این روش دندانپزشک فایل مذکور را به داخل کانال وارد کرده و ادامه میدهد تا زمانی که بیمار در اثر احساس درد واکنش نشان دهد! مبنای این روش براین امر استوار است که گفته میشود عمدتا عبور فایل از سوراخ انتهایی کانال با احساس درد همراه است. این روش علاوه بر اینکه برای بیمار ناخوشایند و دردناک است، از دقت پایینی نیز برخوردار می باشد .چرا که دیده شده است که در موارد زیادی پیش از رسیدن به انتهای کانال بیمار درد را تجربه میکند و گاهی نیز حتی پس از عبور از کانال دندان و وارد شده فایل به داخل استخوان نیز بیمار دردی را احساس نمیکند. با توجه به اینکه احساس درد در افراد مختلف کیفیتی متفاوت است و استانه دردزایی در انسانها متفاوت میباشد،این روش نیز منسوخ گردیده و به عنوان شاخص ارزیابی طول دندان مورد قبول نمیباشد.

 

3-استفاده از رادیوگرافی: با پیشرفت تکنیکهای تصویر برداری با کمک اشعه ایکس و وارد شدن تیوبهای تولید اشعه رونتگن به مطبهای دندانپزشکی، استفاده از رادیگرافی به عنوان استاندارد طلایی تعیین طول کانال مورد استفاده قرار گرفت و تا به امروز نیز به عنوان روش استاندارد تعیین طول به کار گرفته میشود. با پیشرفت دستگاههای رادیوگرافی دیجیتالی امروزه استفاده از این روش بسیار ساده تر و نیز کم خطر گردیده است و در مراکز درمانی بصورت معمول مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش ابتدا دندانپزشک فایل را به داخل کانال وارد نموده و با تکیه بر تجربه و لامسه ویا با کمک اپکس لوکیتورها، فایل را در محلی که احساس میکند میتواند سوراخ انتهایی کانال باشد قرار میدهد و در همین حال اقدام به تهیه رایو گرافی از دندان مینماید. رادیو گرافی پس از ظهور، محل قرار گرفتن فایل را در کانال ریشه نشان میدهد و دندانپزشک از این طریق اقدام به محاسبه دقیق طول کانال دندان مینماید. البته همیشه هم مساله به همین سادگی نیست و در موارد زیادی دیده شده که محل سوراخ کانال دقیقا در نوک ریشه نبوده و همین امر موجب مقداری خطا در تعیین طول میگردد. همچنین استفاده مکرر از رادیوگرافی نیز میتواند برای بیمار و پرسنل مطب به مرور زمان مشکلاتی را ایجاد نماید. در  نهایت مشکلات این روش موجب گردید که دندانپزشکان روی به استفاده از اپکس فایندر ها بیاورند.

 

 

قرار دادن فایل ها در داخل کانال و تهیه رادیوگرافی جهت تعیین طول کانال ریشه

 

 

4-اپکس فایندر ها: اپکس فایندر و یا همان اپکس لوکیتور(هردو اصطلاح کاملا یک معنا دارند و به جای هم قابل استفاده هستند) روش جدید تعین طول کانالها میباشند که سبب تحول بزرگی در علم اندودانتیکس شده اند. این دستگاهها با تکیه بر عبور جریان الکتریسیته از بافت های بدن و سنجش مقاومت الکتریکی هر بافت ،قادر به تخمین بسیار دقیقی از محل سوراخ انتهای ریشه دندان هستند.

 

تاریخچه

Apex locator   یک روش الکترونیکی برای تعیین طول ریشه، برای اولین بار توسط کاستر مورد بررسی قرار گرفت. این ایده توسط سوزوکی در سال ۱۹۴۲ که با عبور جریان مستقیم از طریق دندان سگ مورد بازبینی قرار گرفت. او سازگاری قوی الکتریکی بین یک ابزار در کانال ریشه و یک الکترود در غشای مخاطی دهان را اثبات کرد . Sunada  این اصول را فراگرفت و توانست ابزاری ساده بسازد که  با استفاده از جریان مستقیم طول کانال را اندازه‌گیری کند. دستگاه‌های الکترونیکی Apex finder  از سال ۱۹۶۲ جای خود را در اندودانتیکس بازکرده‌اند و از آن به بعد آزمایش‌های زیادی، توسط افراد مختلف و در سال‌های مختلف بر روی نسل‌های مختلف این دستگاه‌ها انجام‌شده است.

نسلهای گوناگونی از اپکس لوکیتورها ساخته شده و به بازار ارایه گردیده اند که اخرین آنها اپکس فایندر های نسل چهارم هستند. نسلهای قبلی هر یک واجد معایبی بود که سبب گردید برای رفع آنها نسلهای جدید تر معرفی گردیند. از حمله این معایب به عنوان مثال عدم کارکرد دقیق نسلهای پیشین در محیط های خون آلود، چرکین و مرطوب بود.در نسل آخر این دستگاهها ادعا میشود که کلیه این معایب برطرف شده و دستگاه در هر شرایطی قادر به تعیین دقیق طول کانالها میباشد. شرح کامل انواع نسلها و مزایا و معایب هرکدام در این مقاله نمی گنجد ولی علاقه مندان میتوانند از طریق این لینک به مطالب تکمیلی دست یابند.

اساس کارکرد اپکس یاب‌های جدید بر این اساس است که عبور جریان متناوب با فرکانس‌های بالاتر در مقایسه با فرکانس‌های پایین‌تر در محیط بیولوژیک تسهیل می‌شود. در اپکس مقادیر امپدانس حداکثر اختلاف رادارند، برخلاف مدل‌های قبلی، اپکس یاب‌های جدید که بر اساس امپدانس کار می‌کنند در حضور الکترولیت‌ها نیز به‌درستی کار می‌کنند. همچنین در نسل جدید سعی شده از نماهای شماتیک جهت راحتی کار کلنیسین استفاده شود. آپکس یاب‌ها در بیماران با رفلکس تهوع که نمی‌توانند فیلم را تحمل کنند، بیمارانی که ساختمان یا اشیاء مانع دیدن آپکس می‌شوند و آن‌هایی که مشکل پزشکی دارند و نگه‌داشتن فیلم برای آن‌ها عدم تجویز دارد خیلی کمک‌کننده هستند. آپکس لوکیتور خصوصاً در مواردی که فورامن آپیکال، لینگوالی یا باکالی قرار دارد و در رادیوگرافی دیده نمی‌شود، مفید است. بزرگ‌ترین مزیت اپکس فایندر تعیین محل آپکس آپیکالی به‌جای رادیوگرافیک است.

اپکس ریشه دندان، مقاومت خاصی نسبت به جریان الکتریکی دارد و این مقاومت الکتریکی توسط یک جفت الکترود که یکی بر روی لب بیمار و دیگری توسط یک گیره‌ی مخصوص به فایل اندو متصل می‌شود، مشخص می‌گردد. اساس کار این دستگاه بر پایه‌ی مقاومت الکتریکی است، درواقع هنگامی‌که نوک فایل اندو با بافت یا اپکس برخورد می‌کند، مدار کامل می‌شود یعنی ارتباط پالس الکتریکی از الکترود اول به دوم بدون مقاومت انتقال می‌یابد. با کاهش مقاومت، جریان به‌صورت ناگهانی در مدار اپکس فایندر جاری و موجب پاسخ دستگاه به این صفر شدن مقاومت الکتریکی می‌شود. این اتفاق با یک آلارم صوتی، چراغ چشمک‌زن یا به‌طور دیجیتالی در صفحه LED دستگاه نمایش داده می‌شود.

برای اندازه‌گیری صحیح طول کانال، ابتدا فایل متصل به گیره دستگاه را تا حدی داخل کانال پیش می‌بریم که دستگاه عدد صفر را نشان دهد. عدد صفر یعنی اینکه مقاومت الکتریکی با برخورد به اپکس صفر شده است. حال فایل را کمی خارج می‌کنیم تا عدد ۰/۵ mm فایل تا اپکس را مشخص می‌کند که معمولاً این نقطه طول کارکرد مناسب را مشخص می‌کند.

 

مقایسه اپکس فایندر و رادیوگرافی

هرچند دستگاههای اپکس فایندر قادر به تخمین بسیار دقیق طول کانال هستند ولی هیچگاه و بطور کامل جایگزین رادیوگرافی دندان نیستند  زیرا کارکرد رادیوگرافی محدود به تعیین طول کانال نبوده و یافته های زیادی از یک گرافی مورد استفاده دندانپزشک قرار میگیرد مانند شکل ریشه و وضعیت اناتومیک دندان و فضاهای اطراف آن در دراخل استخوان.بنا براین استفاده از اپکس فایندر و رادیوگرافی در  کنار هم میتواند ابزاری مناسب برای انجام یک درمان ریشه مناسب را در اختیار دندانپزشک قرار دهد. 

 

 

توجه

برداشت واستفاده از مطالب و مقالات این سایت با ذکر منبع مجاز میباشد.

 

بازگشت به مقالات

 

بیشتر بخوانید…

 

اندودانتیکس یا عصب کشی به زبان ساده

 

 

آفت دهانی، علل و درمان

 

دندانپزشکی و تکنولوژی،قسمت سوم دندانپزشکی دیجیتال

 

لطفا ما را در اینستاگرام نیز دنبال فرمایید

 

 

 

کلمات کلیدی

دندانپزشک – دندانپزشکی – دندانپزشکی دیجیتال – دندانپزشکی زیبایی – دندانپزشکی ترمیمی – لمینت سرامیکی – لامینت سرامیکی – لامینت دندان – هینوتیزم – هیپنوتیزم در دندانپزشکی – کرمانشاه – کرمانشاهی – دندانپزشکان کرمانشاه – عصب کشی – اندودانتیکس – درمان ریشه دندان – پروتز ثابت – روکش دندان – ایمپلنت فوری – دکتر افشین کاوسی – دکتر هاوش غارتی – لیزر در دندانزشکی – کاربرد لیزر در دندانپزشکی – جراحی لثه با لیزر – معنای لیزر – لیزر دایود – بایولیز – دندانپزشکی مدرن – جراحی لثه – جراحی دندان عقل – دندان عقل نهفته – جرمگیری دندان – بلیچینگ – سفید کردن دندان – زیبایی دندان –  طراحی لبخند – طرح لبخند – جراحی تحت هیپنوتیزم – دندانپزشکی با هیپپنوتیزم – مدیریت مطب و کلینیک – دکتر کاظم آشفته یززدی – دکتر سیدمهدی جعفری – ایمپلنت دندان – کاشت دندان – جایگزینی دندان – ایمپلنت هدایت شده – ایمپلنت دیجیتال – نیودنت – اشترومن – کیت جراحی ایمپلنت – کامپوزیت ونیر – ونیر دندان – اینلی – اونلی – اورلی – ترمیم دندان – ترمیم همرنگ دندان – ترمیم سفید رنگ دندان – ترمیم دندان با کامپوزیت – ترمیم طبیعی دندان – آمالگام – تعویض آمالگام – طاق بستان – دندانساز – دندانساز تجربی – دندانپزشک تجربی – هنر دندانپزشکی – علم و هنر دندانپزشکی – لابراتوار دندانسازی – تکنسین دندان – تکنسین دندانپزشکی – دستیار دندانپزشک-ویروس کرونا – بیماری کرونا-جهش کرونا – کرونا و دندانپزشکی- کویید ۱۹ و دندانپزشکی – کنترل عفونت در دندانپزشکی – مطب دندانپزشکی زیبا – مطب دندانپزشکی شیک – معماری مطب دندانپزشکی – پرینتر سه بعدی – روکش  موقت – نایت گارد – دندان قروچه – براکسیزم – ناهنجاری فک و صورت – ارتودنسی شفاف – الاینر شفاف – ترمیم کامپوزیت خلفی – بیماریهای لثه – بیماریهای دهان- کامپوزیت دندان – دوکتور ددان – کرماشان – بیمه دندانپزشکی – دپیگمانتاسون لثه – کدکم – سینوس لیفت – پیوند استخوان – جراحی ایمپلنت – ایمپلنتولوژی –  بوی بد دهان – کیست دندان – دندان درد – آموزش بهداشت دهان کودکان – بهداشت اطفال – مسواک کودکان – دندان شیری – پرینتر سه بعدی – روکش موقت – dental laminates – smile -Kermanshah – kermanshah dentist – kermanshah dentistry office -تببیض الاستنان – زراعت الاسنان فی ایران – فنیز الترکیبیات کرمانشاه – طبیب الاسنان ایرانی -زراعت الاسنان فی یوم واحد ایران – دندانپزشک خوب کرمانشاه – رزین کامپوزیت – مواد دندانپزشکی با کیفیت – طراحی لبخند دیجیتالی – اموزش اگزوکد – طراحی در اگزوکد –